آینده‌پژوهی صنعت ایران برای توسعه مطلوب

در کنار تقویت تولید در صنعت و فناوری که دغدغه‌ای است برای خودکفایی و توسعه در صنعت، در شرایط تحریم، نگاه تحقیقاتی و به نوعی آینده‌پژوهی و آینده‌نگری آنچه در حال انجام است هم حائز اهمیت می‌باشد چرا که ایجاد تناسب بین مباحث عملی و علمی می‌تواند جامعه ایده‌آل را محقق کند. رصدخانه فناوری با دغدغه این موضوع شکل گرفت.
به گزارش روابط‌عمومی پارک علم و فناوری شریف «طیبه صالحی، مدیر اجرایی مرکز هوشمند رصدخانه فناوری» درباره روند فعالیت‌های این مرکز که در دانشکده مواد دانشگاه شریف مستقر هستند، توضیح داد: حوزه فعالیت‌های رصدخانه «فناوری معدن و صنایع معدنی» است. در واقع آینده‌پژوهی درباره معادن و روند فعالیت‌های آن در مرکز ما مورد بررسی قرار می‌گیرد و در قالب پروژه برای سازمان‌ها، نهادها و مجموعه‌های مختلف انجام می‌شود و در اختیارشان قرار می‌گیرد. این پروژه‌ها در واقع مطالعاتی است که به سیاست‌گذارها اعلام می‌کند سیاست‌گذاری‌های کنونی در آینده چه نتیجه‌ای دارند و تغییرات آنها برای بهبود عملکرد در آینده با چه پارامترهایی باید انجام شود.
او ادامه داد: بررسی انقلاب صنعتی چهارم، هوش چهارم و بلاکچرها از دیگر تحقیقات و مطالعات ما بودند که در اختیار نهادهایی مانند مرکز پژوهش مجلس و ایمیدرو، معاونت زیرمجموعه وزارت صمت قرار گرفته است. در این مطالعه روند فعالیت و تغییرات در سیاست‌های شرکت‌های مطرح دنیا و استارت‌آپ‌ها با رویکرد تاثیر آنها بر معدن و صنایع معدنی بررسی شد.
توسعه پایدار که امروزه بسیار حائز اهمیت است از دیگر آینده‌پژوهی‌های رصدخانه فناوری بوده است. به گفته صالحی، آینده همه صنایع و به‌خصوص معدن وابسته به آرمان توسعه پایدار و تاثیر بر فرآیندهاست. یکی از معضلات کنونی در توسعه پایدار بحث «کربن صفر» است که دنیا به سمت کاهش و توقف تولید کربن در صنایع رفته و بسیاری از کشورها هم آن را در دستور کار خود قرار داده‌اند و برای اجرای آن در حال بررسی و اقداماتی هستند. کاهش تولید کربن باعث حفاظت از محیط‌زیست می‌شود و محیط‌زیست هم یکی از موضوعات مشترک کشورهاست.

در چند سال آینده چنانچه صنعتی تولید کربن بیش از حد استاندارد بین‌المللی داشته باشد بدون در نظر گرفتن عواقب دیگر تعطیل خواهد شد؛ بنابراین در آینده‌پژوهی سعی می‌شود تا نقشه راه داینامیک به سیاست‌گذاران پیشنهاد شود که اقدامات آن در لحظه قادر به تغییر باشند.

رد‌پای آب و استفاده از منابع آبی برای مصارف صنعتی و کشاورزی هم از دیگر مواردی بود که مرکز هوشمند رصدخانه فناوری درباره آن توضیح داد: «رد‌پای آب» هم بعد از «کربن صفر» حائز اهمیت است. در این طرح منابع آبی مصرف شده ‌یا خارج شده از صنایع مورد بررسی قرار می‌گیرد که آیا آب خارج شده از صنایع به محیط‌زیست آسیب می‌رساند یا خیر‌ یا اینکه منابع آبی مورد استفاده در صنایع و کشاورزی ذخیره نسل آینده بوده است، آیا جایگزینی برای آن وجود دارد یا خیر.