خوشه چهارم: مواد پشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری های شیمیایی

خوشه به خوشه، چرخی در پارک علم و فناوری
شاید وقتی کلمهٔ شیمی به گوش ما می‌رسد به یاد کلاس‌های مدرسه و انجام یک‌سری محاسبات و فرمولاسیون واکنش‌های شیمیایی که در آزمایشگاه بیفتیم که با ترکیب‌کردن چند ماده و به‌دست‌آوردن نتایج جالب، حیرت‌زده می‌شدیم. علم شیمی و مواد به همین اندازه جالب و کاربردی است. حتماً یادتان هست که در دوران پاندمی کرونا، محصولات شیمیایی در قالب مواد ضدعفونی‌کننده و بهداشتی چقدر به کمک ما آمدند.
به‌طورکلی، حوزهٔ مواد پیشرفته و فرآورده‌های شیمیایی به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی امروز تبدیل شده است. بسیاری از محصولاتی که با آن‌ها سروکار داریم در این حوزه دسته‌بندی می‌شوند. از لوازم دارویی، آرایشی-بهداشتی و شوینده‌ها گرفته تا انواع روکش‌ها، سرامیک، چسب‌ها، صنعت شیشه و بسیاری محصولات دیگر در این دستهٔ فناوری قرار می‌گیرند.
مواد پیشرفته و فناوری‌های شیمیایی به بهبود زندگی، اقتصاد و پیشرفت‌های فناوری کمک زیادی کرده است. همچنین هستهٔ بسیاری از صنایع را نیز تشکیل می‌دهند که نمونهٔ آن، فراهم‌کردن محصولات و خدمات قابل‌فروش برای صنایع مختلف است. هر روز مواد جدیدی در این حوزه تولید می‌شوند که محصولات ناشی از آن‌ها در رشد همهٔ صنایع به‌ویژه صنعت مواد پلاستیکی، پلیمرها، پتروشیمی، نفت و گاز اثرگذار است.
مواد پیشرفته، خواص جالبی دارند و دارای چقرمگی، سختی، دوام و الاستیسیتهٔ بالا هستند و مقاومت آن‌ها در برابر تغییر شکل مثال نزدنی است و در زمان تغییر شرایط محیطی از خود واکنش نشان می‌دهند. جالب اینکه مواد پیشرفته به‌عنوان اساس نوعی از سرامیک‌ها هستند که به سرامیک مهندسی معروفند؛ نیمه‌رساناهای حرارتی که در مقیاس بزرگ به‌کار گرفته می‌شوند، یک مثال از آن‌ها است.
از دیگر زیرمجموعه‌های این حوزه، مواد الکترونیکی مغناطیسی است که مواد پیشرفتهٔ عایق‌ها، رساناها، نیمه‌رسانا و ابررساناها را دربرمی‌گیرد. عناصری که در نیمه‌رساناها به‌کار می‌روند شامل موادی مانند سیلیکون، کربن و… است که خواص منحصربه‌فرد در آن‌ها را به وجود آورده است. مواد مغناطیسی از تنوع بسیار زیادی برخوردار هستند و به‌علت خواصی که دارند، امکان جایگزین‌کردن هیچ ماده‌ای به‌جای آن‌ها وجود ندارد. مواد مغناطیسی نانو یکی دیگر از نمونه‌های پرکاربرد در این حوزه است که علاوه‌بر سنسورهای شتاب‌دهنده، تعدیل‌کننده و… در زمینهٔ پزشکی و در بدن انسان به‌کار می‌رود. یکی‌دیگر از نمونه‌های مواد پیشرفته، کامپوزیت‌ها هستند که اخیراً بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. تولید کامپوزیت‌ها در زمینه‌های متفاوتی انجام می‌شود. این کامپوزیت‌ها در نمونه‌های سرامیکی، فلزی و پلیمری و… وجود دارند.
در پارک علم‌وفناوری شریف شرکت‌های بسیار خوبی مانند پارساپلیمر شریف، شریف‌نانوپارس و رایان‌شیمی شریف و… مستقر هستند. شرکت پارساپلیمر شریف در سال ۸۶ پا به کارزار تولید آمیزه یا کامپاندهای پلیمری کشور گذاشت. مخاطبین محصولات و خدمات این شرکت دانش‌بنیان، طیف وسیعی از صنایع همانند خودرو، لوازم خانگی، تجهیزات برق و الکترونیک، فیلم و بسته‌بندی، حمل‌ونقل، لوله و اتصالات و… را در بر می‌گیرد.
شریف‌نانوپارس یکی از پیشگامان در عرصهٔ نانوفناوری کشور محسوب می‌شود. در راستای تحقیق و توسعهٔ محصولات این شرکت، محلول ضدعفونی‌کنندهٔ نانو با خاصیت ماندگاری بر سطح که دارای خاصیت آنتی‌باکتریال و آنتی‌ویروس بوده و ضدعفونی را در دو مرحله توسط اتانول ۷۰ درصد و در مرحله دوم توسط نانو ذرات اکسیدی عامل‌دار انجام می‌دهد که دارای خاصیت ماندگاری بر سطح می‌باشد. همچنین در این شرکت، شوینده‌های نانو با نام تجاری Snop با توجه به ویژگی‌های سازگاری با محیط‌زیست و ارتقاء کیفیت با تکنولوژی‌های جدید، شوینده‌های نانویِ بدون نیاز به آب و بدون صدمه به محیط‌زیست ارائه می‌شوند.
رایان‌شیمی شریف با مدیریت مهندس نوید طاهری یکی‌دیگر از شرکت‌های موفق در ناحیهٔ شریف است که در حوزهٔ مهندسی معکوس و فرمولاسیون فعال است. هدف این شرکت، ارائهٔ خدمات حرفه‌ای و پیشرو در بهبود فرمولاسیون و تولید محصولات آرایشی و بهداشتی است.