خوشه به خوشه، چرخی در پاک علم و فناوری
فناوری اطلاعات، از اسمش هم مشخص است که کارش استفاده از فناوری برای ارسال، دریافت، پردازش و ذخیرهٔ اطلاعات است؛ معادل مفهوم انگلیسی Information Technology یا به‌اختصار همان IT. فناوری اطلاعات با حوزهٔ کامپیوتر، نرم‌افزار، شبکه و پردازش داده مرتبط است که مهم‌ترین جنبه‌های آن موارد زیر است:۱. سخت‌افزار: مهندسین فناوری اطلاعات، با سیستم‌های کامپیوتری، سرورها و سایر دستگاه‌های فیزیکی کار می‌کنند تا از عملکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل کنند. ۲. نرم‌افزار: بخش دیگری از متخصصین این حوزه، برنامه‌ها و سیستم‌عامل‌های نرم‌افزاری را توسعه، نصب و نگهداری می‌کنند. ۳. شبکه: شبکه‌های کامپیوتری را مدیریت و نگهداری می‌کنند تا ارتباط داده‌ها و اشتراک‌گذاری منابع را فعال کنند. ۴. امنیت: مهندسین، اقداماتی را برای محافظت از سیستم‌ها و داده‌های رایانه‌ای در برابر دسترسی غیرمجاز و تهدیدات سایبری اجرا می‌کنند.۵. پشتیبانی: متخصصین فناوری اطلاعات، پشتیبانی فنی و کمک به کاربران نهایی، عیب‌یابی و حل مشکلات فنی را انجام می‌دهند.بنابراین فناوری اطلاعات باوجود مجموعه‌ای از پرسنل این زمینه که مجهز به سرورها، سیستم‌های مدیریت پایگاه‌داده و اقدامات امنیتی برای محافظت از اطلاعات محرمانه شرکت هستند، به تقویت شرکت‌ها کمک می‌کند. بدون فناوری اطلاعات، تمام داده‌های مهم شرکت می‌تواند به‌راحتی توسط بسیاری از مهاجمان خارجی و هکرها به خطر بیفتد. در یک بخش فناوری اطلاعات، متخصصان متعددی مانند مدیر سیستم، مدیر فناوری اطلاعات، مهندس شبکه، برنامه‌نویس رایانه و سایر متخصصین وجود دارند که همگی، وظایف مشخصی را برعهده دارند. وظایف فرعی خاص‌تری که در این خدمات اصلی گنجانده شده است، نصب برنامه‌ها یا نرم‌افزارهای کامپیوتری، ساخت شبکه‌های کامپیوتری، طراحی یک سیستم الکترونیکی مؤثر و همچنین مدیریت کل اطلاعات در قالب پایگاه‌های داده است.
امروزه در ادبیات موجود در این زمینه، فناوری اطلاعات با فناوری اطلاعات و ارتباطات که معادل انگلیسی آن Information and Communications Technology یا به‌اختصار ICT است، معادل هم در نظر گرفته می‌شوند، درحالی‌که در واقع فناوری اطلاعات و ارتباطات، اصطلاح گسترده‌تری است که فناوری اطلاعات را در برمی‌گیرد، اما شامل استفاده از فناوری‌های ارتباطی مانند شبکه‌های مخابراتی و اینترنت برای امکان تبادل اطلاعات هم می‌شود. فناوری اطلاعات و ارتباطات نه‌تنها بر خود فناوری بلکه بر نحوهٔ استفاده از آن برای ارتباطات و همکاری نیز تمرکز دارد. از مهم‌ترین جنبه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌توان موارد زیر را نام برد:۱. سیستم‌های اطلاعاتی: این سیستم‌ها توسط بخشی از متخصصین، طراحی، توسعه و مدیریت می‌شود که سخت‌افزار، نرم‌افزار و فناوری‌های ارتباطی را یکپارچه می‌کنند.۲. ارتباطات از راه دور: با شبکه‌های مخابراتی سر و کار دارد تا ارتباطات صوتی، داده و تصویری را فعال کنند. ۳. فناوری‌های اینترنت: مهندسین این حوزه از فناوری‌های اینترنتی برای تسهیل اشتراک‌گذاری اطلاعات، همکاری آنلاین و تجارت الکترونیکی استفاده می‌کنند.۴. رسانه‌های دیجیتال: محتوای دیجیتال مانند وب‌سایت‌ها، ارائه‌های چندرسانه‌ای و پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی را ایجاد و مدیریت می‌کند. ۵. مدیریت داده‌ها: مهندسین حوزهٔ فناوری اطلاعات و ارتباطات، جمع‌آوری، ذخیره‌سازی و تجزیه و تحلیل داده‌ها را برای پشتیبانی از فرآیندهای تصمیم‌گیری انجام می‌دهند.
امروزه شاهد تأسیس و فعالیت طیف وسیعی از شرکت‌های فعال در حوزهٔ فناوری اطلاعات و همین‌طور فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران و جهان هستیم. در سطح جهانی شرکت‌هایی مانند اپل، آلفابت، مایکروسافت، سامسونگ، آمازون، اینتل، آی‌بی‌ام، سیسکو، هواوی، ال‌جی، سونی، اوبر و… به‌عنوان غول‌های فناوری جهان شناخته می‌شوند. در ایران نیز شرکت‌هایی مانند مخابرات ایران، شرکت ارتباطات سیّار ایران، مبین‌نت، افرانت، آسان‌پرداخت پرشین، گروه فن‌آوا، اسنپ و… وجود دارند که بخش قابل‌توجهی از بازار فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور را در اختیار دارند. در ناحیهٔ نوآوری شریف نیز تجربه‌های موفقی در این زمینه وجود دارد. در این حوزهٔ صنعتی، شرکت‌هایی مانند امن افزار شریف، حامی سیستم، شرکت پرتو تماس نوین (پرمان)، بنیان توسعه و نوآوری مغزافزار (بتنا)، زیرساخت مرکز دادهٔ ارم، پرسا، نوآوران تجارت الکترونیک رمزینه، مجموعهٔ ترب، میاره، تلوبیون، بلد و نرم‌افزار کافه‌بازار در زمرهٔ شرکت‌های پیشرو و موفق در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ناحیهٔ نوآوری شریف هستند.
فناوری اطلاعات، از اسمش هم مشخص است که کارش استفاده از فناوری برای ارسال، دریافت، پردازش و ذخیرهٔ اطلاعات است؛ معادل مفهوم انگلیسی Information Technology یا به‌اختصار همان IT. فناوری اطلاعات با حوزهٔ کامپیوتر، نرم‌افزار، شبکه و پردازش داده مرتبط است که مهم‌ترین جنبه‌های آن موارد زیر است:۱. سخت‌افزار: مهندسین فناوری اطلاعات، با سیستم‌های کامپیوتری، سرورها و سایر دستگاه‌های فیزیکی کار می‌کنند تا از عملکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل کنند. ۲. نرم‌افزار: بخش دیگری از متخصصین این حوزه، برنامه‌ها و سیستم‌عامل‌های نرم‌افزاری را توسعه، نصب و نگهداری می‌کنند. ۳. شبکه: شبکه‌های کامپیوتری را مدیریت و نگهداری می‌کنند تا ارتباط داده‌ها و اشتراک‌گذاری منابع را فعال کنند. ۴. امنیت: مهندسین، اقداماتی را برای محافظت از سیستم‌ها و داده‌های رایانه‌ای در برابر دسترسی غیرمجاز و تهدیدات سایبری اجرا می‌کنند.۵. پشتیبانی: متخصصین فناوری اطلاعات، پشتیبانی فنی و کمک به کاربران نهایی، عیب‌یابی و حل مشکلات فنی را انجام می‌دهند.بنابراین فناوری اطلاعات باوجود مجموعه‌ای از پرسنل این زمینه که مجهز به سرورها، سیستم‌های مدیریت پایگاه‌داده و اقدامات امنیتی برای محافظت از اطلاعات محرمانه شرکت هستند، به تقویت شرکت‌ها کمک می‌کند. بدون فناوری اطلاعات، تمام داده‌های مهم شرکت می‌تواند به‌راحتی توسط بسیاری از مهاجمان خارجی و هکرها به خطر بیفتد. در یک بخش فناوری اطلاعات، متخصصان متعددی مانند مدیر سیستم، مدیر فناوری اطلاعات، مهندس شبکه، برنامه‌نویس رایانه و سایر متخصصین وجود دارند که همگی، وظایف مشخصی را برعهده دارند. وظایف فرعی خاص‌تری که در این خدمات اصلی گنجانده شده است، نصب برنامه‌ها یا نرم‌افزارهای کامپیوتری، ساخت شبکه‌های کامپیوتری، طراحی یک سیستم الکترونیکی مؤثر و همچنین مدیریت کل اطلاعات در قالب پایگاه‌های داده است.
امروزه در ادبیات موجود در این زمینه، فناوری اطلاعات با فناوری اطلاعات و ارتباطات که معادل انگلیسی آن Information and Communications Technology یا به‌اختصار ICT است، معادل هم در نظر گرفته می‌شوند، درحالی‌که در واقع فناوری اطلاعات و ارتباطات، اصطلاح گسترده‌تری است که فناوری اطلاعات را در برمی‌گیرد، اما شامل استفاده از فناوری‌های ارتباطی مانند شبکه‌های مخابراتی و اینترنت برای امکان تبادل اطلاعات هم می‌شود. فناوری اطلاعات و ارتباطات نه‌تنها بر خود فناوری بلکه بر نحوهٔ استفاده از آن برای ارتباطات و همکاری نیز تمرکز دارد. از مهم‌ترین جنبه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌توان موارد زیر را نام برد:۱. سیستم‌های اطلاعاتی: این سیستم‌ها توسط بخشی از متخصصین، طراحی، توسعه و مدیریت می‌شود که سخت‌افزار، نرم‌افزار و فناوری‌های ارتباطی را یکپارچه می‌کنند.۲. ارتباطات از راه دور: با شبکه‌های مخابراتی سر و کار دارد تا ارتباطات صوتی، داده و تصویری را فعال کنند. ۳. فناوری‌های اینترنت: مهندسین این حوزه از فناوری‌های اینترنتی برای تسهیل اشتراک‌گذاری اطلاعات، همکاری آنلاین و تجارت الکترونیکی استفاده می‌کنند.۴. رسانه‌های دیجیتال: محتوای دیجیتال مانند وب‌سایت‌ها، ارائه‌های چندرسانه‌ای و پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی را ایجاد و مدیریت می‌کند. ۵. مدیریت داده‌ها: مهندسین حوزهٔ فناوری اطلاعات و ارتباطات، جمع‌آوری، ذخیره‌سازی و تجزیه و تحلیل داده‌ها را برای پشتیبانی از فرآیندهای تصمیم‌گیری انجام می‌دهند.
امروزه شاهد تأسیس و فعالیت طیف وسیعی از شرکت‌های فعال در حوزهٔ فناوری اطلاعات و همین‌طور فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران و جهان هستیم. در سطح جهانی شرکت‌هایی مانند اپل، آلفابت، مایکروسافت، سامسونگ، آمازون، اینتل، آی‌بی‌ام، سیسکو، هواوی، ال‌جی، سونی، اوبر و… به‌عنوان غول‌های فناوری جهان شناخته می‌شوند. در ایران نیز شرکت‌هایی مانند مخابرات ایران، شرکت ارتباطات سیّار ایران، مبین‌نت، افرانت، آسان‌پرداخت پرشین، گروه فن‌آوا، اسنپ و… وجود دارند که بخش قابل‌توجهی از بازار فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور را در اختیار دارند. در ناحیهٔ نوآوری شریف نیز تجربه‌های موفقی در این زمینه وجود دارد. در این حوزهٔ صنعتی، شرکت‌هایی مانند امن افزار شریف، حامی سیستم، شرکت پرتو تماس نوین (پرمان)، بنیان توسعه و نوآوری مغزافزار (بتنا)، زیرساخت مرکز دادهٔ ارم، پرسا، نوآوران تجارت الکترونیک رمزینه، مجموعهٔ ترب، میاره، تلوبیون، بلد و نرم‌افزار کافه‌بازار در زمرهٔ شرکت‌های پیشرو و موفق در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ناحیهٔ نوآوری شریف هستند.
