قدم دوم از سلسله رویدادهای استارت‌آپی Link up با موضوع معماری تیم ایده‌آل و مدیریت تیم در استارت‌آپ، با حضور مونا ناصری، مدیر اجرایی موزه کاپیوتر ایران و مدیر اجرایی موزه کامپیوتر ایران برگزار شد. در این کارگاه طی دو جلسه، به تشریح و تمرین تمامی مهارت‌های مورد نیاز کارآفرینان برای مدیریت تیم خود پرداخته شد.
مونا ناصری در آغاز کارگاه، مسیر کارآفرینی را در چهار بخش کلیدی تشریح کرد:
- بینش (Insight)
- مساله (Problem)
- راهکار (Solution)
- مدل کسب و کار (Business Model)
او تأکید کرد که برخلاف تصور عمومی، این مسیر یک روند خطی نیست؛ بلکه هر کدام از این مراحل همانند یک حلقه است و در هر مرحله از مسیر رشد کسب‌وکار، کارآفرین باید به مراحل پیشین بازگردد و فرضیات خود را اصلاح کند:
»در هر نقطه از مسیر ممکن است متوجه شویم فرضیاتی که بر اساس آنها تصمیم گرفته‌ایم اشتباه بوده‌اند و باید دوباره به نقطه شروع بازگردیم»
مرحله نخست، یعنی بینش، جاییست که فرد با مشاهده محیط اطراف و مواجهه با داده‌های آن محیط، می‌تواند به حل یک مساله در این موضوع علاقه‌مند شود. حال اگر کارآفرین بتواند مساله‌ای مشخص و واقعی را به‌درستی شناسایی کند، وارد مرحله دوم یعنی تعریف مساله می‌شود. یکی از مهمترین چالش‌های استارت‌آپ‌ها این است که نمی‌توانند مساله مورد نظر خود را به شکلی استاندارد و شفاف، توصیف کنند. به گفته ایشان:
«همین ناتوانی در تشریح درست مساله، باعث می‌شود تیم‌ها نتوانند هم‌بنیان‌گذار مناسبی پیدا کنند، چون فرد مقابل نمی‌داند دقیقاً قرار است چه مشکلی حل شود»
یک ایراد تکراری در بین بسیاری از استارت‌آپ‌ها این است که تلاش می‌کنند از طریق راه حل، مساله را توجیح کنند. او گفت چنین رویکردی می‌تواند حتی در مدیریت تیم نیز بازتاب پیدا کند؛ زیرا اعضای تیم استارت‌آپی نه به مزایا یا برند شرکت، بلکه به معنای مشترک و هدف واقعی حل مساله متصل هستند.
او در ادامه از تیم‌های شرکت کننده در این کارگاه که عضو شتاب‌دهنده شریف هستند، سه پرسش کلیدی را مطرح کرد:
- مساله شما چیست؟
- برای حل این مساله، چه راهکاری دارید؟
- چرا شما (و تیم شما) باید این مساله را حل کنید؟
به گفته خانم ناصری، پاسخ این پرسش‌ها باید در منابع، مهارت‌ها و ویژگی‌های منحصربه‌فرد تیم نهفته باشد؛ عواملی که مزیت رقابتی آنها را شکل می‌دهد. گفت‌وگو درباره این سه سوال کلیدی با تیم‌های شرکت کننده از جمله هوفل، داده پردازان رایا نوبین، مایاتگ، گروه مالی دراک، انکس صفر، نوآوران صنایع تبدیلی سبز، ریسکی‌فای، اکسانانود، کانکوئست، یومیکس، توکافه، فلز سرویس، سفر کلاب، فروزان پرواز شریف، زیست پزشکی آرمان، فرح آفرینش نهان، پیشرو صنعت حسگران، بیزینس بانک، دست به دست، استلنز، آذر منیزیم، آرا پرتو، کرسی و اسپیروزوم ، به آنها کمک کرد تا بفهمند چقدر بر پاسخ به این سوالات مسلط هستند.
مونا ناصری در ادامه، وارد بحث مدل کسب‌وکار شد و گفت:
«وقتی مشخص می‌کنیم چه ارزشی برای مشتری ایجاد می‌کنیم تا او برای حل مشکل خود حاضر به پرداخت باشد، وارد مرحله مدل کسب‌وکار می‌شویم. مهمترین وظیفه‌ی استارتاپ در مراحل اولیه، دستیابی به پایداری در مدل کسب‌وکار و تناسب میان مساله و راه‌حل است»
حال زمانی که سنگ بنای مورد نیاز ساخته شد و مساله، راهکار و مدل کسب‌وکار به طور شفاف برای تمامی اعضای تیم توصیف شد، می‌توان درباره مهارت‌های نرم مورد نیاز برای مدیریت تیم صحبت کرد. از بین تمامی مهارت‌های قابل بیان، خانم ناصری درباره تعدادی از مهمترین موارد به تشریح و گفت‌وگو پرداخت؛ مهارت‌هایی مانند شنونده فعال، کنار آمدن با افراد سخت، تاب آوری، خود ارزیابی، انتقاد پذیری، تصمیم‌گیری و … .
در جلسه دوم از این کارگاه نیز از دیدگاه‌های مختلفی، دیگر مهارت‌های نرم که کارآفرینان استارت‌آپی باید به آن توجه داشته باشند بررسی شد. از دیدگاه ارتباطی، به تاثیر نوشتن و مستندسازی جلسات تیمی، مصاحبه‌ها، سرمایه‌گذاری، ارتباط با مشتریان و هر گفت‌وگوی دیگری اشاره شد. همچنین مهارت‌های داستان‌گویی و ارائه موثر در بین شرکت‌کنندگان کارگاه بررسی شد و راهکارهایی برای بهبود این مهارت‌ها پیشنهاد شد.
از دیدگاه رهبری نیز مهارت‌های مختلفی از جمله مدیریت جلسات، تیم‌سازی، الهام‌بخشی، مربی‌گری و برنامه‌ریزی استراتژی بررسی شدند و تاثیر هرکدام بر رشد تعاملات تیم توضیح داده شد. در ادامه نیز موضوع خلاقیت با محوریت مهارت حل مساله و قدم‌های لازم برای آن بررسی شد.
خانم ناصری در ادامه توضیح دادند:
«نکته مهم در بررسی این مهارت‌ها، توجه هر فرد به خود و آگاهی از نقاط قوت و ضعف خود است. به همین دلیل با نوشتن اینکه شما در کدام مهارت‌ها عملکرد خوبی دارید و در کدام مهارت‌ها نیاز به تمرین بیشتر، می‌توانید مسیر یادگیری خود را تشخیص دهید».
لازم به ذکر است، Link up از جمله سلسه رویدادهای استارتاپی شتاب‌دهنده شریف است که در آن تیم‌های استارت‌آپی به صورت عملی و واقعی درگیر حل چالش‌های مسیر استارتاپی می‌شوند.
