اولین جلسه از مجموعه دورهمی‌های انعکاس با محوریت «راهبردهای عبور از بحران» روز دوشنبه ۳۰ تیرماه ۱۴۰۴ به صورت آنلاین و با حضور دکتر محسن صیقلی برگزار شد. دورهمی‌های انعکاس، از جمله دورهمی‌های استارت‌آپی شتاب‌دهنده پارک علم و فناوری شریف است که با توجه به شرایط کنونی، 5 بازتاب خود را به بررسی ابعاد مختلف مدیریت بحران در استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارها اختصاص داده است. این بازتاب‌ها شامل بعد مالی، بعد تیم و منابع انسانی، بعد بازار و مشتری، بعد کسب‌وکار و بعد بین‌المللی می‌شوند. هر هفته تا پایان مردادماه به بررسی یکی از این ابعاد با حضور متخصصین و کارآفرینان شناخته شده در اکوسیستم استارت‌آپی کشور پرداخته می‌شود.
در اولین گام از این مجموعه دورهمی‌ها به بررسی راهبردهای بقا در شرایط کمبود منابع پرداخته می‌شود. همچنین در این سلسله دورهمی‌ها، علاوه بر استارت‌آپ‌های شتاب‌دهنده، سایر شرکت‌های عضو پارک علم و فناوری شریف نیز حضور یافتند.
در این نشست، دکتر صیقلی با رویکردی تحلیلی و با بیان مثال‌های مختلف عملیاتی، به بررسی روش‌های تحلیل ریسک، دسترسی به منابع و برنامه ریزی منابع پرداخت؛ موضوعاتی که به گفته او، در فضای اقتصادی پرریسک و مبهم امروز، بیش از هر زمان دیگری برای کسب‌وکارهای نوپا حیاتی هستند.دکتر صیقلی با اشاره به این‌که استارتاپ‌ها اغلب تمام تمرکز خود را روی توسعه محصول می‌گذارند و نسبت به مسائلی چون نحوه ارائه، جذب منابع برای محصول و پیش‌بینی آینده غافل می‌مانند، تأکید کرد: «ما در دنیایی پر از ریسک، ابهام و عدم اطمینان زندگی می‌کنیم. این شرایط باید با دقت تحلیل و پیش‌بینی شود؛ به‌ویژه در ایران که فضای کسب‌وکار اغلب با بحران‌های مداوم همراه است».او سپس به توصیف سه مفهوم کلیدی و درک تفاوت آنها پرداخت:
ریسک: شرایطی که پدیده و نتایج آن شناخته شده‌اند، اما شدت تأثیر آن بر کسب‌وکار مشخص نیست.
ابهام: وضعیتی که در آن پیامدها قابل پیش‌بینی هستند اما قطعیتی درباره نتایج وجود ندارد.
عدم اطمینان: جایی که حتی وقوع یا عدم وقوع اتفاق‌ها هم در هاله‌ای از تردید قرار دارد
دکتر صیقلی نقش پیش‌بینی درست را در فرآیندهای جذب منابع برای استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارها، نقشی حیاتی بیان کرد. طبق تجربیات ایشان، این بیش‌بینی‌ها باید مبتنی بر داده‌های واقعی و تحلیل‌پذیر باشند. همچنین سناریوهایی برای پیش‌بینی مهم هستند که امکان وقوع داشته باشند. بنابراین، داشتن درک درستی از متغیرهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، بین المللی و بازار برای رسیدن به این هدف ضروری است. به گفته ایشان: «سرمایه‌گذاران و تامین‌کنندگان منابع به کسی اعتماد می‌کنند که پیش‌بینی‌های دقیقی از آینده داشته و سناریوهای مختلفی را برای آینده کسب‌وکار خود در نظر گرفته باشد؛ سناریوهایی که منطقی بوده و با واقعیت تطابق داشته باشند».
برای دستیابی به این سطح از پیش‌بینی، اولین قدم شناسایی متغیرهای اثرگذار بر فروش و سودآوری است. این اطلاعات از طریق تحقیقات بازار و گفت‌وگو با خبرگان به دست می‌آید. اما در نظر گرفتن تمامی متغیرهای موثر، کار سخت و غیرقابل انجامی است و تحلیل درستی را به ما ارائه نمی‌دهد. بنابراین تنها متغیرهایی در نظر گرفته می‌شوند که تاثیر بالایی روی عملکرد کسب‌وکار از نظر فروش، بازدهی و سود داشته باشند. در گام بعدی، حالت‌های مختلف این متغیرها در نظر گرفته می‌شوند. این تقسیم‌بندی می‌تواند به صورت کیفی (افزایش / ثبات / کاهش) یا عددی در نظر گرفته شود. سپس تاثیرگذاری هر متغیر روی یکدیگر نیز بررسی می‌شود و اثر عکس، هم‌راستایی یا بی‌تاثیر بودن هر دو متغیر نسبت به هم با ضریب تعیین می‌شود.
در انتها، طراحی سناریوهای مختلف بر اساس این متغیرها و تحلیل ارتباط میان آنها امکان‌پذیر می‌شود. در نتیجه، سناریوهای «بدبینانه» و «خوشبینانه» بدست می‌آیند که بازه تفاوت این سناریوها، میزان ریسک‌پذیری کسب‌وکار را نشان می‌دهند. این سناریوسازی به‌ویژه در مواقعی که داده‌های کمی و کیفی محدود هستند، با کمک روش‌هایی مانند شبیه‌سازی مونت‌کارلو و نمونه‌گیری آماری به واقع‌بینانه‌ترین برآوردها منجر خواهد شد.
در بخش پایانی جلسه، شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های عضو پارک علم و فناوری شریف که شرکت‌کنندگان این دورهمی را تشکیل می‌دهند، به پرسش و پاسخ درباره چالش‌های خود درباره موضوعات مختلف پرداختند. دکتر صیقلی به عنوان سخنان پایانی، در موضوع برآورد اندازه بازار و عمر محصول توضیح داد که عمر یک محصول مهمتر از هر چیزی به شرایط و نیاز بازار بستگی دارد و با افزایش هزینه‌های تحقیق و توسعه، می‌توان تغییرات نیاز بازار را در طول زمان پیش‌بینی کرد و ویژگی‌های محصول یا خدمات را با توجه به آن تغییر داد. این تحلیل‌ها به کسب‌وکارها کمک می‌کنند تا تشخیص دهند چه زمانی باید روی توسعه محصول تمرکز کرده و چه زمانی حتی تشخیص دهند ادامه مسیر اقتصادی نیست. و در کل، نقش پیش‌بینی و برنامه‌ریزی در رشد و زنده ماندن کسب‌وکار، بسیار قابل توجه و حیاتی است.
دکتر محسن صیقلی، مشاور حوزه مدیریت مالی، سرمایه‌گذاری و ریسک هستند که علاوه بر تدریس در دانشگاه‌های برتر ایران از جمله دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تهران، به مشاوره در نهادها و شرکت‌های دولتی و خصوصی مختلفی مشغول هستند.
